การฝึกกายธรรมจินตภาพ

การฝึกกายธรรมจินตภาพง่ายมาก ถ้าทำถูกวิธีแล้ว ทุกคนก็ทำได้ เช่นเดียวกับการฝึกจินตภาพของตะวันตก ขอย้ำว่า ทุกคนย่อมทำตามได้อย่างแน่นอน

ถ้าใครทำตามไม่ได้ ผมก็สามารถอธิบายอย่างเป็นวิทยาศาสตร์ได้ว่า เกิดจากสาเหตุขัดข้องอะไร ถ้าสามารถสาเหตุขัดข้องนั้นๆ ออกไปได้แล้ว ก็จะสามารถได้ผลการฝึกเป็นไปตามหลักสูตรอย่างแน่นอน

ท่านผู้อ่านที่เชื่อครึ่งไม่เชื่อครึ่งขอให้นำการฝึกนี้ไปทดลองใช้กับลูกหลานของตัวเองได้ สำหรับเรื่องอันตรายจากการฝึก ผมรับรองและยืนยันว่า “ไม่มี”

ถ้าท่านสอนลูกหลายท่านผิดไปจากวิธีการที่ผมกำหนด ผลก็คือ ลูกหลานท่านจินตนาการให้เห็นดวงธรรมและกายธรรมไม่ได้ เท่านั้นเอง

ตามหลักของวิชชาธรรมกายแล้ว ใจของเรามีฐานอยู่ 7 ฐาน ดังรูปด้านล่าง

 ถ้าเป็นการฝึกปฏิบัติธรรมแบบวิชชาธรรมกายก็จะต้องนำนิมิต ซึ่งปกตินิยมใช้ดวงแก้วกลมใส นำเข้าไปทั้ง 7 ฐาน แต่ในการฝึกกายธรรมจินตภาพ เราจะนำนิมิตเข้าไปที่ฐาน 1, 2, 3 และก็ลัดไปฐานที่ 7 เลย

การที่เราสามารถลัดจากฐานที่ 3 ข้ามไปฐานที่ 7 ก็เป็นเพราะว่า ฐานที่ 3, 4, 5, 6 และ 7 ตรงกันในแนวดิ่ง ถ้ามองจากด้านบนลงไป ดวงกลมใสของฐานที่ 3, 4, 5, 6 และ 7 ก็สามารถมองเป็นดวงเดียวกันได้

สำหรับคำท่องนั้น ให้ท่องว่า หยุดในหยุด นิ่งในนิ่ง ใสในใส

หยุดในหยุด ต้องการให้หยุดคิดในเรื่องอื่นใด

นิ่งในนิ่ง เมื่อหยุดแล้วก็ต้องนิ่งลงไป  ถ้าไม่หยุดไม่นิ่ง เดี๋ยวใจก็ไปคิดเรื่องอื่น

ใสในใส จินตนาการให้เห็นดวงกลมใส อยู่ในท้องเหนือระดับสะดือ 2 นิ้ว

หลักการสำคัญของการฝึกกายธรรมจินตภาพก็คือ ท่านต้องแบ่งใจให้ทำงาน 2 ประการพร้อมๆ กันคือ ท่องคำภาวนาไปด้วย และจินตนาการให้เห็นดวงแก้วกลมใสไปด้วย

วิธีการฝึก

ท่านั่ง

ท่านจะฝึกกายธรรมจินตภาพในท่าใดก็ได้ ไม่ว่าจะนั่งขัดสมาธิ นั่งบนเก้าอี้ นอน ยืน เดิน ฯลฯ หลักการสำคัญก็คือ ท่านจะต้องไม่ให้มีการอึดอัดคับข้องกับร่างกาย ร่างกายจะต้องอยู่ในท่าสบายๆ สามารถขยับเนื้อขยับตัวได้สะดวก

อย่างไรก็ดี ท่านั่งพื้นฐานซึ่งก็คือ เท้าขวาทับเท้าซ้าย มือขวาทับมือซ้าย นิ้วชี้ของมือขวาดจรดนิ้วโป้งของมือซ้ายจะเป็นที่นั่งที่เหมาะสมที่สุด และนั่งได้นานกว่าท่าอื่นๆ

การที่บอกว่า นั่งได้นานกว่าท่าอื่นๆ ก็เป็นเพราะว่า ธรรมชาติของมนุษย์นั้น ไม่ว่าท่านจะอยู่ในท่าทางแบบไหน ท่านก็ต้องเมื่อย ต้องเบื่อเมื่ออยู่ในท่านั้นนานๆ

การสวดมนต์ไหว้พระ

ในเมื่อการฝึกกายธรรมจินตภาพนี้ต้องการพัฒนาให้เป็นสากล เพื่อนำไปใช้ได้กับคนทุกชาติทุกภาษา จึงไม่จำเป็นจะต้องสวดมนต์ไหว้พระก่อนการฝึก แต่ถ้าท่านที่เป็นพุทธศาสนิกชนอยู่แล้ว ก็สามารถสวดมนต์ไหว้พระก่อนการฝึกก็ได้

นิมิต

หน้าที่ของนิมิตนี้ รวมถึงคำภาวนาด้วย มีไว้เพื่อทำให้ใจของเราเหลือเพียงอารมณ์เดียว (เอกัคตารมณ์) ดังนั้น รูปร่างลักษณะของนิมิตจึงไม่จำเป็นจะต้องเหมือนกันทุกคน

แต่จากการศึกษาของหลวงพ่อวัดปากน้ำ ท่านพบว่า ดวงแก้วกลมใสนั้น เหมาะสำหรับคนส่วนใหญ่ ท่านจึงกำหนดให้นิมิตของท่านเป็นดวงแก้วกลมใส

เหตุผลสำคัญอีกประการหนึ่งก็คือ ดวงปฐมมรรค/ดวงธรรมานุปัสนาสติปัฏฐานก็มีลักษณะเป็นดวงแล้วกลมใสเช่นเดียวกัน แต่โดยปกติแล้วจะใสกว่าและใหญ่กว่าดวงนิมิตที่หลวงพ่อวัดปากน้ำกำหนดไว้ คือ ขนาดเท่าตาดำของผู้ปฏิบัติ

จากประสบการณ์การสอนพบว่า ผู้ปฏิบัติธรรมบางท่าน กำหนดดวงนิมิตใหญ่กว่าแก้วตาดำของตนเอง ดังนั้น เมื่อดวงนิมิตเปลี่ยนเป็นดวงปฐมมรรค/ดวงธรรมานุปัสนาสติปัฏฐาน ผู้ปฏิบัติธรรมยังไม่รู้เลยว่า เปลี่ยนตั้งแต่ช่วงไหน เมื่อไหร่

ในการไปสอนที่โรงเรียนมัธยมแห่งหนึ่งในจังหวัดนครราชสีมา มีนักเรียนที่นับถือศาสนาคริสต์อยู่ด้วย และนักเรียนไม่สบายใจที่จะกำหนดดวงนิมิตเป็นดวงแก้วกลมใส เพราะ คิดว่า เป็นของศาสนาพุทธ ผมจึงแนะนำให้กำหนดนิมิตเป็นไม้กางเขนสีขาว

นักเรียนผู้นี้รายงานว่า เมื่อตนเองจะเห็นดวงปฐมมรรค/ดวงธรรมานุปัสนาสติปัฏฐานนั้น ไม้กางเขนได้ม้วนตัวเองกลายเป็นดวงแก้วกลมใส

สำหรับนักเรียนที่นับถือศาสนาอิสลาม ผมเองไม่มีโอกาสได้สอน แต่เพื่อนวิทยากรท่านอื่นๆ ได้สอนและเล่าให้ฟังว่า จะให้นักเรียนกำหนดนิมิตเป็นดวงจันทร์ ก็ได้ผลการสอนเช่นเดียวกัน

โดยสรุป นิมิตนี้ ผู้ฝึกกายธรรมจินตภาพจะจินตนาการให้เป็นวัตถุใดๆ ก็ได้ เช่น ดวงแก้วกลมใส ดวงจันทร์ ฟองสบู่ ไม้กางเขน ฯลฯ เป็นต้น แต่สีของสิ่งที่กำหนดนั้น ควรเป็นสีใสๆ สีขาว สีแดง สีเหลือง และสีเขียว เท่านั้น ไม่ควรกำหนดให้เป็นสีอื่น โดยเฉพาะอย่างยิ่ง “สีดำ” นี้ ห้ามขาดเลยทีเดียว

ใครบ้างที่สามารถฝึกกายธรรมจินตภาพได้

บุคคลที่มีอายุตั้งแต่ 3 ขวบขึ้นสามารถฝึกกายธรรมจินตภาพได้ทั้งสิ้น รวมถึงเด็กเหล่านี้ด้วยคือ

1) เด็กที่มีความบกพร่องทางสติปัญญา/ปัญญาอ่อน

2) เด็กที่มีความบกพร่องทางการได้ยิน/หูหนวก

3) เด็กที่มีความบกพร่องทางการเห็น/ตาบอด

4) เด็กดาวน์ซินโดรม

5) เด็กออทิสติก

ใน 4 ประเภทแรกนั้น ผมเคยมีประสบการณ์สอนมาแล้วทั้งนั้น เด็กที่สอนยากที่สุดคือ เด็กประเภทที่สอง คือ เด็กที่มีความบกพร่องทางการได้ยิน/หูหนวก

เนื่องจากการฝึกกายธรรมจินตภาพนี้ จะเน้นการพูดให้ผู้ฝึกทำตาม แต่ผมก็มีวิธีที่สามารถฝึกได้ ซึ่งจะอธิบายในรายละเอียดต่อไปข้างหน้า

สำหรับเด็กออทิสติก ผมไม่เคยมีประสบการณ์สอนด้วยตัวของผมเอง แต่เพื่อนวิทยากรเคยสอน และเล่าให้ฟังว่า สามารถฝึกได้เช่นเดียวกัน และอาการทางโรคดีขึ้น จนหมอแปลกใจ[1]

ขั้นตอนในการฝึก

ในการฝึกเด็กๆ นั้น ผู้ใหญ่ควรบรรยายให้เด็กฟัง แล้วให้เด็กทำตาม แต่สำหรับผู้ใหญ่เองแล้ว ถ้าไม่มีวิทยากรสอนให้ ก็สามารถฝึกปฏิบัติด้วยตนเองได้

1) ให้กำหนดนิมิตดวงแก้วกลมใส [2] ไว้ที่ปากช่องจมูกของตนเอง หญิงปากช่องจมูกซ้าย ชายปากช่องจมูกขวา

ดวงแก้วกลมใสนั้น เป็นของทรงกลม จึงมีจุดศูนย์กลางอยู่ ผู้ฝึกควรส่งใจไปกลางดวงแก้วกลมใส ถ้าสามารถกำหนดให้เห็นจุดเล็กใส ซึ่งเป็นจุดศูนย์กลางของดวงแก้วกลมใสได้ก็ยิ่งดี แต่ถ้ายังไม่เห็นก็ไม่เป็นไร

ต่อจากนั้น ให้ท่องคำภาวนาว่า หยุดในหยุด นิ่งในนิ่ง ใสในใส (3ครั้ง) และนึกให้ดวงแก้วกลมใสสว่างขึ้นไปอีก เท่าที่นึกได้

2) เลื่อนดวงแก้วกลมใสไปที่ฐานที่ 2 คือ เพลาตา ผู้หญิงข้างซ้าย ผู้ขายข้างขวา เพลาตาก็คือ หัวตา ตรงที่น้ำตาไหลออกมา

ส่งใจเข้าไปที่กลางดวงแก้วกลมใส ภาวนาว่า หยุดในหยุด นิ่งในนิ่ง ใสในใส (3ครั้ง) และนึกให้ดวงแก้วกลมใสสว่างขึ้นไปอีก เท่าที่นึกได้

3) เลื่อนดวงแก้วกลมใสไปที่ฐานที่ 3 คือ จอมประสาท ตรงกลางกะโหลกศีรษะ ส่งใจเข้าไปที่กลางดวงแก้วกลมใส ภาวนาว่า หยุดในหยุด นิ่งในนิ่ง ใสในใส (3ครั้ง) และนึกให้ดวงแก้วกลมใสสว่างขึ้นไปอีก เท่าที่นึกได้

4) เลื่อนดวงแก้วกลมใสไปที่ฐานที่ 7 คือ ศูนย์กลางกาย เหนือระดับสะดือ 2 นิ้วมือ (ความกว้างของนิ้วชี้และนิ้วกลางชิดกัน) ส่งใจเข้าไปที่กลางดวงแก้วกลมใส ภาวนาว่า หยุดในหยุด นิ่งในนิ่ง ใสในใสตลอดไป ท่องไปด้วย ใจก็นึกให้เห็นดวงแก้วกลมใสไปด้วย

เมื่อใจหยุดนิ่งดีแล้ว ก็จะเห็นดวงปฐมมรรค/ดวงธรรมานุปัสนาสติปัฏฐานที่ศูนย์กลางกายนี้ เห็นดวงปฐมมรรคเมื่อใด ร่างกายของเราจะรู้สึกโปร่งๆ โล่งสบาย คนที่เห็นดวงปฐมมรรคจะเข้าใจ คำว่า “ความสุขที่เกิดจากความสงบ” ได้เป็นอย่างดี

เวลาในการฝึก

ถ้าถามว่า ควรฝึกนานขนาดไหนในการฝึกแต่ละครั้ง เรื่องนี้ไม่มีกำหนด เช่นเดียวกับจำนวนครั้งของการฝึกในแต่ละวัน ขึ้นอยู่กับความสะดวกและความตั้งใจจริงของแต่ละบุคคล มีหลักการง่ายๆ ว่า ควรฝึกทุกครั้งที่มีโอกาส

ผมเองในขณะที่ทำงานไป บางครั้งเกิดอาการง่วงนอน หรือเกิดอาการเครียด ผมจะฝึกจินตาภาพของผมทันที เมื่อฝึกไปได้ระยะหนึ่ง อาการดังกล่าวนั้น จะหายไป ผมก็กลับมาทำงานต่อ

..............................................

อ้างอิง

[1] เด็กที่เพื่อนวิทยากรสอนนั้น จะชักวันหนึ่งหลายครั้ง เป็นปัญหากับพ่อแม่มาก เมื่อได้ฝึกกายธรรมจินตภาพไปแล้ว และพัฒนาต่อไปจนฝึกการปฏิบัติธรรมแบบวิชชาธรรมกาย ผ่านวิชชา 18 กายไปแล้ว อาการชักของเด็กผู้นี้ลดลงอย่างมาก จนพ่อแม่จำไม่ได้ว่า ลูกของตนเองชักครั้งสุดท้ายเมื่อไหร่

[2] ดังได้กล่าวมาแล้วว่า นิมิตนั้นจะกำหนดให้เป็นรูปหรือวัตถุใดๆ ก็ได้ แต่ในการบรรยายนั้น จะต้องเลือกนิมิตแบบใดแบบหนึ่งเพื่อเป็นตัวแทนของนิมิตที่หลากหลายนั้น ผมจึงเลือกใช้ตามคำสอนดั้งเดิมคือ ดวงแก้วกลมใส